Respectvol gedrag in de opvoeding
Als ouder of verzorger ben je een van de belangrijkste voorbeelden voor een kind! Voor jonge kinderen is het lastig om aan te voelen wat respectvol gedrag is en wat niet. Naar mate kinderen ouder worden krijgen zij hier steeds meer besef van. Maar in welke leeftijdsfase je kind zich ook bevindt; jij kunt je kind op verschillende manieren stimuleren om respectvol gedrag te tonen.
Je kind uitleggen wat respect is
Je kunt je kind uitleggen dat respect betekent dat je anderen behandelt zoals je zelf behandeld wilt worden. Hiervoor kun je verschillende voorbeelden gebruiken, zoals spullen, maar ook taalgebruik. Leg bijvoorbeeld uit dat wanneer jouw kind speelgoed gebruikt van een ander, dat hij of zij hier voorzichtig mee om moet gaan. Door je kind de vraag te stellen: “want dat zou jij ook willen toch?”, stimuleer je dat jouw kind gaat nadenken over zijn gedrag. Net zoals met spullen, is het belangrijk dat kinderen leren om respect te hebben voor andere mensen. Luisteren naar anderen, geen gemene dingen zeggen en anderen helpen wanneer ze dat nodig hebben, zijn voorbeelden van respectvol gedrag.
4 tips: zo stimuleer je respectvol gedrag bij je kind
1. Ondersteun in het ontwikkelen van empathie
Door de emoties van je kind (en van de ander) te benoemen leert een kind zich in te leven in de ander en zijn gedrag hierop aan te passen. Hiermee ondersteun je je kind in het ontwikkelen van zijn of haar empathie en respect voor de ander. Het benoemen van emoties is een onderdeel van de Howtotalk-methode waar we op de opvang bij CompaNanny mee werken.
2. Oefen met respectvol communiceren
Door kinderen mee te geven dat je met respect praat over de mensen om je heen, leer je kinderen de kwaliteiten en positieve kanten van iemand anders te zien en te waarderen. Je kunt kinderen leren op hun beurt te wachten, te luisteren naar elkaar, vragen te stellen aan elkaar en anderen te helpen. Bij jonge kinderen (tot ongeveer 4 jaar) is dit nog erg lastig, omdat hun besef van anderen nog niet goed is ontwikkeld.
3. Leer je kind omgaan met conflicten
Bij conflicten tussen kinderen kun je hen ondersteunen door te benoemen wat je ziet gebeuren. Let er daarbij op dat je geen waardeoordeel of oplossing uit. Hierdoor worden kinderen gestimuleerd om zichzelf te verplaatsen in de ander en samen tot een oplossing te kunnen komen. Het zeggen van sorry is voor veel kinderen nog erg lastig. Dit komt omdat zij het besef van zichzelf en de ander, maar ook van oorzaak-gevolg nog moeten ontwikkelen. Sorry zeggen is dan ook regelmatig iets wat kinderen doen omdat een volwassene dit van ze vraagt. Leg je kind uit welke gevolgen hun acties kunnen hebben op de ander en begeleid je kind bij de emoties die hierbij komen kijken.
Lees ook onze blog: 6 tips bij rivaliteit tussen broers en zussen
4. Zelfrespect en het eigen moreel besef
Het moreel besef (wat is goed en wat is fout) van kinderen ontwikkelt zich in de basisschoolleeftijd steeds verder. Kinderen gaan het verschil zien tussen bedrog en vergissing en tussen fantasie en werkelijkheid. Je kunt dit – en daarmee ook het zelfrespect – ondersteunen door te benoemen dat eigen keuzes maken goed is. Ook als een ander daar een andere mening over heeft. Kinderen worden zo gestimuleerd om na te blijven denken over hun eigen keuzes en leren de keuzes van anderen te begrijpen.
Respect als waarde binnen CompaNanny
Bij CompaNanny vinden we het belangrijk dat kinderen leren om respect voor zichzelf, anderen en de wereld te hebben. Onze Pedagogisch Medewerkers creëren, binnen verschillende leeftijdsfases, de juiste omgeving voor kinderen om deze waarde te ontwikkelen.
Communicatie met kinderen
In de communicatie met kinderen praten we vanuit de ‘ik-vorm’. Hierbij gaat het om het beschrijven van het gedrag van het kind. ‘Ik vind het niet goed dat je op tafel klimt, want dan kan je eraf vallen en dan doe je je pijn’. Wij communiceren dus niet in een jij-boodschap: "Jij mag niet op tafel klimmen, dat is heel stout". In de jij-boodschap zit namelijk een veroordeling en beschuldiging. Door middel van positieve en respectvolle communicatie met kinderen leren wij hen ook respectvol met anderen om te gaan.
Respectvol gedrag op de BSO
Bij onze kinderen op de BSO (4-12 jaar) leren we kinderen onder andere om respectvol om te gaan met spullen en te letten op taalgebruik. We bespreken gedrag dat we afkeuren met de kinderen, maar wijzen ze nooit als persoon af. We ondersteunen kinderen bijvoorbeeld tijdens conflicten en bij het aangeven van hun eigen grenzen.
Ken je De Opvoedcast al?
In onze eigen podcast, De Opvoedcast, delen onze Pedagogen Amber en Laurie handige tips, inzichten en adviezen op het gebied van opvoeding en kindontwikkeling. Luister je mee?
